Hier ben ik dan, gestrand bij het laatste boek voor dit schooljaar. Het jaar is snel voorbijgegaan en hierbij heb ik gekozen voor een boek met een passende titel.
Het boek is geschreven door Gerard Reve en het heet “Op weg naar het einde”.
Voordat ik begon te lezen, heb ik hier en daar op het internet rondgesurft op zoek naar informatie over het boek. De titel was niet genoeg om mij te overtuigen om het boek daadwerkelijk te lezen, want waar gaat het verhaal nou eigenlijk over? Na een paar namen in getikt te hebben op Google, zoals “samenvatting op weg naar het einde” kwam ik niet veel verder dan scholieren.com. Ik gaf het langzamerhand op totdat ik terechtkwam op studentsonly.com. klik hier voor de uitgebreide samenvatting
Toch hield iets mij tegen om na de samenvatting te hebben gelezen direct te beginnen met het boek. Ik hoorde vaak dat het ook handig is om een paar recensies te lezen. Ach ja, waarom ook niet? Het is de laatste periode voor school dus een beetje meer researchen dan ik normaal doe, kan er wel bij! Het is een hele klus om recensies te vinden over het boek terwijl het een klassieker is in de Nederlandse literatuur.
Iets totaal onverwachts en zeker niet wat ik dacht tegen te komen, is een recensie in het Engels. Normaal ben ik er fel op tegen om Engelse stukken te gebruiken in een Nederlands verslag, maar deze recensie vond ik te interessant om het niet te doen. klik hier voor de Engelse recensie
Naast deze recensie, kwam ik een andere tegen waar ook andere werken van Reve besproken worden. Deze recensie is erg nuttig en er zit veel informatie in over de andere werken waardoor het erg verleidelijk is om op basis van deze recensie ook andere werken van Reve te lezen. klik hier voor de tweede recensie
De hoofdthema’s zijn religie en homoseksualiteit.
In het boek krijgen God, de dood en liefde als het ware dezelfde betekenis. De recensie uit de Volkskrant beschrijft kort wat Reve overbrengt in het boek. Religie komt veel terug in het boek. Ikzelf vond het hierdoor erg ingewikkeld om het boek door te komen, want er werd telkens gerefereerd naar religie. Het einde van het boek heeft ook een religieuze einde: “Wanneer ik van hier vertrek, en waarheen ik dan gaan zal alleen God weet het. Hem wil ik gehoorzamen, en tot glorie van Zijn Eeuwige Naam zal ik het vaandel wederom opheffen en voortdragen, waarop geschreven staat: Op weg naar het einde.” klik hier voor de recensie uit de Volkskrant
In het boek krijgen God, de dood en liefde als het ware dezelfde betekenis. De recensie uit de Volkskrant beschrijft kort wat Reve overbrengt in het boek. Religie komt veel terug in het boek. Ikzelf vond het hierdoor erg ingewikkeld om het boek door te komen, want er werd telkens gerefereerd naar religie. Het einde van het boek heeft ook een religieuze einde: “Wanneer ik van hier vertrek, en waarheen ik dan gaan zal alleen God weet het. Hem wil ik gehoorzamen, en tot glorie van Zijn Eeuwige Naam zal ik het vaandel wederom opheffen en voortdragen, waarop geschreven staat: Op weg naar het einde.” klik hier voor de recensie uit de Volkskrant
Een mooi voorbeeld waarin de thema homoseksualiteit te vinden is, was voor mij al duidelijk in de eerste reisbrief. Reve bevindt zich dan op de “International Writers Conference” in Edinburgh waar hij lezingen van andere schrijvers bijwoont en vervolgens zijn commentaar erover opschrijft. Tijdens een lezing van MacDiarmid vraagt Reve het woord en doet vervolgens de volgende uitspraak: “Ik zal mij tot het uiterste verzetten tegen elke poging om de auteur zijn onderwerp voor te schrijven en dat ik mij, als homoseksueel, zeker nooit door iemand zal laten verbieden homoseksualiteit tot onderwerp van mijn werk te kiezen.” Dit voorbeeld wordt ook in de Engelse recensie gebruikt, maar dan verkort. klik hier voor de Engelse recensie
Ook in de recensie door Bart de Goeij wordt de thema homoseksualiteit beschreven. Ik vind deze recensie uitgebreider en informatiever, want er wordt uitgelegd door Bart hoe homoseksualiteit naar voren wordt gebracht. Een voorbeeld uit de recensie waardoor dit duidelijk naar voren kwam voor mij is: “Voorts interesseert het hem niet of Trocchi schrijft over homoseksualiteit. Veel meer van belang is hoe hij schrijft: slecht of goed.” klik hier voor de recensie van de Goeij
Een terugkomende motief in het boek is de dood.
Hij gedenkt de dood regelmatig in het boek. Ook deze gedenkenis aan de dood is terug te vinden op de laatste pagina van het boek: "Laten we elkaar niet haten, maar, integendeel, elkaar liefhebben, gezamenlijk op de Dood wachten, en het ons in de tussentijd aan niets laten ontbreken." Uiteraard zijn er veel meer motieven in het boek, maar ik vond dit één van de belangrijkste om naar voren te brengen.
Ik vond het jammer dat de thema homoseksualiteit al zo vroeg in het boek naar voren kwam. Het zou interessanter geweest zijn als je als lezer op zoek moest naar de thema. Het gevoel van zoeken naar een thema had ik echter wel bij religie. Doordat er zoveel werd gerefereerd naar God en andere religieuze termen, werd het voor mij een stuk lastiger om het boek te lezen. Ik dwaalde veel af en ik vond het op een gegeven moment aan de saaie kant. Het is echter in mijn ogen erg gedurfd geweest van Reve om via het boek uit te komen voor zijn seksuele geaardheid. Dit vind ik knap gedaan, omdat het veel moed nodig heeft. Hij laat hiermee zien dat er niks mis mee is om over homoseksualiteit te schrijven. Dit past in onze hedendaagse leventje, want onder velen, vooral religieus gezien, is het praten of lezen over homoseksualiteit taboe.
Naast informatie over het boek,
is het ook altijd leuk en interessant
om meer over Reve te weten.
